Nesilden nesle aktarılan geleneklerden, kültürlerden biri olan Hıdırellez ritüelleri bazı rivayetlere göre Şaman ritüelleri ile Orta Asya’dan başlayıp Anadolu’ya oradan Balkanlara geçtiği yönündedir. Bazı kaynaklara göre ise İbrani’ler aracılığıyla Suriye ve Mısır üzerinden Eski Yunanistan’a, buradan da Mezopotamya, Anadolu, İran, Yunanistan ile Doğu Akdeniz çevresindeki ülkelere geçtiği hatta yakın coğrafya üzerinde sınırları bulunmayan pek çok yere yayıldığı gözlemlenmiş 5 bin yıllık geleneklerdir.
Hıdırellez Kutlaması 2010’dan itibaren hükümetler arası Komite Toplantısı’nda değerlendirilip UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kaydedilmiştir.
5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece, Ruz-ı Hızır yani Hızır günü olarak anlamlandırılır.
Hızır’ın aslı Al-Hazir’dir, isim olarak “yeşil” demektir, sâdece Hızır sıfattır. Rivâyete göre önceleri kuru toprakta otururmuş, sonra kuru tohumlar çimlenir, yeşil olur. Yani cansızlar can bulur, dirilir. Sonradan Hızır kelimesine dönüşen ve “yeşil” mânâsına gelen Al-Hazir sıfatı, İlyas Aleyhisselam’ın lâkabı olmaktadır. Ve zaman içinde Al-Hazir İlyas (dünyayı yeşillendiren peygamber) Hızır-İlyas olmuş, bundan Hıdırellez kelimesi doğmuş, ayrıca zamanla Hızır-İlyas yerine sadece Hızır kelimesi kullanılmaya başlamıştır. Başka bir söylencede ise Hızır azık torbasından çıkarttığı kurutulmuş balığı su kenarında yıkarken balığa can gelmiş, bunu yiyen İlyas ise ölümsüz olmuştur. Bu rivayetleri söylenceleri araştırınca ve kutsal kitaplarda geçen bilgileri birleştirince Hıdırellez’in gizemi, sırrı ve dilekleri nasıl gerçekleştirme gücüne sahip olduğu ortaya çıkıyor. Hıdırellez aslında Hızır ve İlyas kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Böyle iki ayrı muhterem zâtın varlığını kabul eden Türkler, ölümsüzlüğe ulaşmış diye kabul ettikleri bu iki zâtın her yıl bir defa buluştuklarına inanırlar. İlyas’ın denizlere, sulara; Hızır’ın da karalara hükmettiği söylenir. Buluştukları o günde tabiatın yeniden hayat bulduğu, canlandığı düşünülür. Bu nedenledir ki 5 bin yıllık efsanevi Hızır ile İlyas’ın buluşma günü Hıdırellez; kalbimizi Allah ile bütünleştirdiğimiz, etnik grup ve din farkı gözetmeksizin el birliği ile bir araya geldiğimiz, hep birlikte dileklerimizi, niyetlerimizi, isteklerimizi, en basit, en saf, en derin ve temiz duygularımızı ortaya serip ruhsal olarak yoğunlaştığımız bütün enerji kapılarının açık olduğu çok özel bir gündür.
Bu buluşmayı kutlarken bizler de kendi içimizdeki baharın pozitif duygularını, coşkuyu, mutluluğu, neşeyi tazeleme fırsatı buluruz. Kışın kasvetinden ya da evimize çöreklenmiş kötü enerjilerden vücudumuzu, ruhumuzu, aklımızı, evimizi, eşyalarımızı, gıdalarımızı arındırırız. Hatta kimilerimiz sağlık, güzellik, bereket, bolluk, para, barınma yani ev ya da soyun devamı çocuk sahibi olmak için dua ederiz. Aman canım bunu her zaman yapabilirim yanılgısına kapılmayın sakın bu günün enerjisi en üst mertebededir. Gerçekleştiğine şahit olunan pek çok farklı misyonu daha vardır.
Bu gecenin özel oluşuna çok yakından şahit olanlardan biriyim.
Pek çok tanıdığım neye ihtiyacı varsa onu dileyip gerçek olduğunu gördü. Hatta deniz kenarına çocuğunun gideceği okulu çizip gerçekten denize yakın bir okulun sınavlarını kazanıp gitmeye başlayınca 1 sene önceki dileğini hatırladı. Daha güzeli bundan 25 yıl önce, 10 yıl bekleyip artık ümidini kesmiş bir komşumuza babam “bak senin için ateş yakacağım dileğini içtenlikle dile ve hanımını koluna takıp atla seneye bunca zamandır beklediğiniz yavrunuz olur merak etmeyin” demişti. Bugün o kocaman delikanlı oldu. Biliyorum diğer özel günlerden daha güçlü olarak gönülden şüphe etmeden inanarak kalpten dilerseniz bir sene içinde istediğiniz gerçek olacak.
Hızır ile İlyas’ın birleşmesi yüzü suyu hürmetine diyerek başlanır. Öncelikle Kalbini ruhunu temizleyerek niyetin ne ise onu aklında imgesel görüntüsel hale getirirsin yani yoğunlaşırsın.
1) 3-4 Mayısta evini temizlersin. Karanlık kuytularda, dolap içlerinde, çekmecelerde toz bırakmazsın. Biriken kullanmayacağın fazlalıkları ihtiyaç sahiplerine verir kalanları temizleyip kaldırırsın (bazı birikmiş kötü enerjilerden arınma niyeti).
2) Kendini temizlersin. Ruhunu ve aklını temizlersin. Kötü bedbaht duygular dışarı iyi niyetler içeri ve kendini biraz şımart yüreklendirmeyi unutma.
3) Balkanlarda daha fazla kullanılan sağlık dileği için kırmızı beyaz iplikten dolanarak yapılan “Martiniçka”yı 1 Mayıs’tan başlayarak en az 7 gün, mümkünse 1 ay el bileğine takarak bütün bir yıl sağlık dileyerek başka bir ihtiyaç sahibine hediye edersin.
4) Muhakkak ya bir toka ya bir kıyafet, takı üzerinde yeşil ve kırmızı renkler içeren bir şeyler olmasını sağlarsın. Kırmızı hayat enerjisi verir güzelleştirir (güzellik sağlık dileği).
5) Mayısta yapabilirsen bahar yağmurlarından yere değmeden yağmur suyu toplayıp yoğurt mayalayabilirsin. Bu suyun özel maya gücü olduğu rivayet edilir. Ayrıca hamur mayalayabilirsin ya da helva kavur ve mümkünse paylaş. ( “Hıdırellez bolluğu ve bereketi haneme güneş gibi doğsun.” Niyeti. Paylaştıkça çoğalması dileğiyle. )
6) Vücudunda biriken negatif elektrikten ve kötü enerji kaynaklarının verdiği zararlardan arınmak için, çimlerde çıplak ayakla yürürsün mutlaka çimlere yatar 3 kere yuvarlanır enerjini iyice topraklarsın ve yeni yağmış çiğleri 3 kere yüzüne sürerek nazar gibi kötü enerjilerden arınırsın.
7) Bir hamak ya da salıncakta 3 kere sallanırsın. Bu içine çocuksu bir coşku vermek, ruhunu tazelemek için olduğu kadar ritüelde ki şekli ile elinde tuttuğun yeni kopmuş bir dal parçasını uzağa atarak simgesel olarak hastalıkları vücudundan uzağa atıp sağlık kazanmak için yaparsın.
8) Önemli gün olan 5 Mayıs akşam ezanından sonra 6 Mayıs sabahın ilk ışığına dek neler yapılmalıdır.
* Bakliyat ve şekerin ağzını bereketin o gece geleceğine inanarak açın. Evinizde de Cüzdanları açın. Ertesi gün duanızla kapatın.
* Kırmızı bir kese ve ağzını daha sonra kapatabileceğimiz şekilde ip olsun. İçine mümkünse kâğıt para koyun. Tedavülden kalkmış dahi olsa fark etmez inanın önemli olan bu kese içine koyduğunuz para size yıl boyunca cüzdanınızda bolluk bereket olarak geri dönecek emin olun ama önce şüphe barındırmadan tüm kalbinizle inanın.
*Dilekleriniz için mümkünse önceden küçük çakıl taşları ya da geniş yüzeyli taşlar toplamış olun.
Toplayabildiyseniz bunları niyetinizi ifade edecek şekillerde dizerek, çizerek ya gül ağacının altına yerleştirin ya da 4 yol ağzında uygun bir yere yerleştirin. Ayrıca eviniz deniz kenarında olsun istiyorsanız deniz kenarına da taşlarla çiziniz. Burada dikkat edilmesi gereken ince detay şudur. Dileğinizin hangi konumda gerçekleşmesini istiyorsanız orada bu dileğinizi taşlarla çizersiniz. Sevmediğiniz dağ başı olsun istemiyorsanız meyilli yüksek bir tepelik yerde yapmayın. İstemediğiniz sonuçlarla karşılaşmamak için niyetinizi doğru yerde ve doğru şekilde en içten en temiz ruh halinizle ifade edin. Bu niyetlerin gerçekleştiği yüzyıllardır şahit olunuyor. Yeter ki kalbinizle inanın. Duanızı etmeyi unutmayın. Taş yoksa bir kağıda silinmeyen bir kalem ile niyetinizin şeklini çizin. Bu kağıdı gül ağacı altına yere serin.
Yalnız dikkat: Ev diledi iseniz ve denize uzak olmak istemiyorsanız, denize en yakın konumda çiziminizi yapın. Niyetiniz için dua ederken evim olsun dediğinizde tapusunda adım yazan bir evim olsun gibi net olun. Sonunda dilediğiniz evde kiracı olarak da oturabilirsiniz. Yaşanmışlığı vardır demedi demeyin. İçinde eski kâğıt para ya da bozuk para olan kırmızı kesenin ağzı açık şekilde ipinden Gül ağacının dalına asın.
* Yine 5 Mayıs gecesi üstünden atlayabileceğiniz büyüklükte bir ateş yakın. Niyetinizi içinizden geçirerek 3 kere ateşin üstünde atlarken vücudunuzda var olma ihtimali olan niyetinize ulaşmanıza engel olan bloke eden kem göz ve diğer negatif enerjilerin yok olmasını da dileyin.
9) Ertesi sabah yani 6 Mayıs’ta güneş doğmadan bu keselerin içine doğru dualarımızı okuyarak bereketi içinde kalsın dedikten sonra ağzını büzerek ipini kapatıp ve alıp bütün yıl cüzdanımızda paralarımızın yanında tutalım. En zor günümüzde dahi o kesedeki uğur ve bereket taşıyan paranın yenilerini çağırdığını cüzdanınızın boş kalmadığını bereketin devamlılığını göreceksiniz. Şüphe etmeyin İnanın.
Gül: Hızır’ın en sevdiği çiçek olduğu ve her bir gülü ziyaret ettiği rivayet olduğu için.
4 yol Ağzı: buluştukları yerlerden biri olduğu iddia edildiği yada enerjisi yüksek oldu için. Diğer buluştukları yer ise söylencedeki deniz kenarıdır.
Özellikle Anadolu’da kadimlerince bugünlerde yapılmaması önerilenler;
Evde acı, ekşi vb. pişirmeyin bugün. Dikiş nakış önerilmez. Tadilat yok. Gerginlik, dedikodu, kavga asla yok.
Dua var. Şükür var. Sevgi var. Dönüşümü kabul ederek bolluk ve bereketi, niyetlerimizi apaçık en net detayları ile belirterek niyetlerimizi hayatlarımızda gerçekleşeceği şahane bir 5-6 Mayıs diliyorum.
Kendine yatırım yapmak isteyenler için kitap, müzik, mitoloji ve araştırma önerileri:
Hızır hakkındaki farklı kültürdeki eşleşmeler;
Klasik Yunan mitolojisinden:
Titanlar soyundan gelen Atlas’ın kızı Maia ile Zeus oğlu olan “Hermes” karakteri de Hızır karakteri sadece farklı kültürlerin birbirine yansımasıdır. Roma mitolojisindeki adı ise “Merkür”dür. Kutsal kitaplarda adı geçen Zülkarneyn gibi.
Efsane merakı olanlar için kitap önerisi: Serhat Ahmet Tan’ın Zamanın efendisi Zülkarneyn
Şimdi günümüzde bünyesinde farklı popüler kültürler barındıran Amerika kendi tarzı ile “HIZIR” ın bu bilgi aktarımını film endüstrisi üzerinden DC Comics filmlerinde Flash karakteri, Marvel ise MCU’da (=Marvel sinematik evreninde) maximof ikizlerinden Wanda’nın kardeşi Pietro ya da nam-ı değer Quicksilver olarak, hatta henüz vizyona girmeyen mitolojideki 12 Olimposlunun yansıması olan “Eternals” filmindeki “Makkari” karakteri olarak global yeni nesle yaymakta, güncellemekte aşinalaştırmaktadır.
Kültür aktarımında müziği unutmamak adına:
