Online gerçekleşen törene katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron konuşmasında; “Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Japonya, Avrupa, Hindistan ve Kore’nin ortak fayda ve kamu yararı için en iyi bilim adamlarına ve uzmanlarına katkıda bulunmaları, insanları ve ulusları bir araya getiren şeyin onları birbirinden ayıran şeyden daha güçlü olduğunun kanıtıdır” dedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin adına törende bir konuşma yapan Rusya Devlet Atom Enerji Kurumu Rosatom’un Genel Müdürü Alexey Likhachev, şunları söyledi: “Tarihin en büyük uluslararası bilimsel ve teknik projesi olan ITER, verimli ve karşılıklı yarar sağlayan çok taraflı işbirliğinin canlı bir örneğidir. Bildiğiniz gibi Rusya, insanlığın enerji güvenliği için önemli katkı sağlamayı amaçlayan ve uygulanmasında aktif rol oynayan bu girişimin kurucu ülkelerinden biridir. ITER projesi, ülkemizde icat edilen ve geliştirilen tokamak tesisi konseptine dayanmaktadır.
Bugün ITER projesi uygulanmasında belirleyici bir aşamaya giriliyor. Koronavirüs pandemisinden kaynaklanan kısıtlamalara rağmen, kesintisiz bir çalışma sağlamayı başardık. Bu bize proje hedeflerine zamanında ulaşılması için iyi bir zemin sağlıyor. Öngörülebilir gelecekte, gücü ve güvenliği ile benzersiz bir enerji kaynağına sahip olacağız. Dolayısıyla bu operasyon şüphesiz sürdürülebilir ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşmaya ve milyonlarca insanın yaşam kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır. Şimdi hepimiz için öncelikli görev, kurulum ve montajın zamanında tamamlanmasını sağlamak ve 2025’in sonuna kadar ilk plazmayı elde etmektir. Uzun yıllardır ITER projesi üzerinde çalışan herkese içtenlikle teşekkür ediyorum.”
Likhachev ITER projesinin bilimsel ve teknolojik işbirliğinin canlı bir örneği olduğunu dile getirdi ve Rusya’nın ITER projesi kapsamındaki yükümlülüklerini takvime uygun bir şekilde sıkı sıkıya finansal katkılarını yerine getirerek karşıladığının altını çizdi. Likhachev; “Rusya reaktör montajının zamanında başlamasında adil bir paya sahip. Vakum kabı üst açıklıkları ve güç kaynağı baraları zamanında üretildi ve ortaklara ve ITER sahasına tedarik edildi” dedi. ITER Uluslararası Konseyi üyesi ve Rosatom Bilimsel ve Teknik Araştırma ve Geliştirme Direktörü Dr. Viktor Ilgisonis ise konuşmasında şunları söyledi:
“ITER projesi 2007’de başlatıldı ve o zamandan beri zorluğu, maliyeti ve insanlık için potansiyel önemi açısından tarihteki en büyük bilimsel proje olmuştur. Projenin sonuçlarına dayanarak, bir termonükleer rüya olan tükenmez ve güvenli bir enerji kaynağının 21. yüzyılda gerçek olup olmayacağını göreceğiz.” Bir tokamak reaktörünün montaj ve kurulum aşaması, küresel bilim camiası için önemli bir olay olarak adlandırılıyor.ITER, dünyanın en büyük manyetik hapsedilmiş plazma fiziği deneyi olarak, güneşin dünyadaki termonükleer gücünü enerji amacıyla yeniden üretmeyi amaçlıyor. Tamamlandığında, ITER’in insanlığa milyonlarca yıl boyunca güvenilir ve verimli bir enerji kaynağı sağlayacağı umuluyor. Reaktör nükleer füzyon prensibi ile çalışıyor ve yakıt için hammadde olarak deniz suyu ve lityum kullanılıyor.
