Kramp konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Sultan Abdülaziz’in 47 gün süren Avrupa seyahati sırasında Almanya’nın Koblenz şehrini ziyaret etmesi Osmanlı-Alman ilişkilerinde tarihi bir öneme sahiptir. Sultan’ın önemli bir ticaret şehri olan Köln kentini ve ilçesi Ehrenfeld’i ziyaret ettiği bu gezi, Türk-Alman dostluğunun temellerinin atılmasında büyük katkı sunmuştur.”Sultan Abdülaziz’in sanata büyük ilgi gösterdiğini anlatan Kramp, şunları kaydetti:
“Sultan operaya ayrı bir ilgi duymuştur. Almanya’daki Bayreuth opera binası yapımında 700 bin avroluk finansal destekte bulunmuştur. Sadece opera değil sanatın diğer dallarına da büyük önem vermiş ve 1867 yılında Paris’te açılan büyük bir sanat sergisine III. Napolyon’un daveti üzerine katılıp, imparator ile temasta bulunmuştur. Seyahati sırasında İngiltere’de Kraliçe tarafından karşılanıp Buckingham Sarayı’nda konaklamış ve Belçika, Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gezilerinden sonra geri dönmüştür.”
Sultan’ın bu temasları esnasında o dönem “Prusya” olarak adlandırılan Alman devletini ziyaret ettiğini kaydeden Kramp, o dönem ülkenin en büyük şehirlerinden olan Koblenz’deki tren garında, Kaiser I. Wilhelm ve çevre şehirlerden gelen kalabalık halk tarafından görkemli bir törenle karşılandığını aktardı.
Konferansın sonunda ud ve kanunla, dönemin ezgilerinden oluşan mini bir konser sunuldu. Mesut ZEYREK (a.a)
