Avrupa Birliği‘nin (AB) İtalya ve Yunanistan‘daki 160 bin sığınmacıyı zorunlu kota sistemiyle üye ülkelere yerleştirme planı bugün sona ererken, sadece 29 bin sığınmacının yerleştirilmesi, AB’nin başarısızlığı ile dayanışma eksikliğini ortaya koydu.
AB ülkeleri, özel bir zirvede iki yıl önce aldıkları karara uymadı. İtalya ve Yunanistan’daki 160 bin sığınmacının iki yıl içinde diğer AB üyesi ülkelere yerleştirilmesi planında süre dün doldu.
AB Komisyonu sözcülerinden Ernst Tove, günlük basın toplantısında yaptığı açıklamada, bu süre zarfında yaklaşık 29 bin sığınmacının yerleştirilebildiğini açıkladı. Kota sistemi uyarınca üye ülkelerin, İtalya ve Yunanistan’a 26 Eylül’den önce giriş yapan sığınmacıları yerleştirmeye devam etmesi gerektiğini belirten Tove, bu konudaki sorumluluğun sürdüğünü dile getirdi.
Toplam sayı düştü
Toplam sayıya ilişkin de güncelleme yapan Tove, ilk etapta 160 bin sığınmacının yerleştirilmesini hedeflediklerini ancak AB ve Türkiye arasında imzalanan sığınmacı anlaşması sonrasında Yunanistan’a gelen sığınmacı sayısında yüzde 97 düşüş olduğunu belirtti. İtalya’da ise sığınmacıların farklı ülkelerden geldiğini söyleyen Tove, bu kişilerin bir kısmının sığınma talep etme hakkına sahip olmadığını kaydetti.
AB, yüzde 20’yi başarılı buldu
Bu nedenle ilk etapta planlanan sığınmacı sayısından daha az kişinin yeniden yerleştirilmesi gerektiğini kaydeden Tove, “Bu şartlar altında sığınmacı programı başarılı olmuştur.” dedi. AB’nin planda başarılı olduğu iddiasına AB Komisyonu Başsözcüsü Margaritis Schinas da destekledi.
AB’de sığınmacı kabul oranının iki yıllık süre zarfında yüzde 20’yi bile bulmaması, Brüksel’in başarısızlığı ile plana karşı çıkan üye ülkeler karşısındaki çaresizliğini ortaya koydu.
Planı, AB Adalet Divanı’nın zorunlu kotaya karşı açılan dava da kurtaramadı. Mahkemenin kararı, başvurularını reddettiği Macaristan ve Slovakya ile onlara destek veren ülkelerin sığınmacı almasına yetmedi.
Tek bir sığınmacı bile kabul etmediler
Bu ülkelerden Macaristan ve Polonya plan kapsamında tek bir kişiyi bile kabul etmezken, Çekya 12, Slovakya da 16 sığınmacı aldı.
Büyük ülkelerden Almanya, 27 bin 536 sığınmacı alması gerekirken 7 bin 852 ile kotasının yüzde 28’ini, Fransa 19 bin 714’ten sadece 4 bin 278’ini yerleştirerek kotasının yüzde 21’ini tamamladı.
Finlandiya, İrlanda, Litvanya, Lüksemburg, Malta ve İsveç hariç geri kalan tüm üye ülkeler zorunlu kotalarının yüzde 50’sinin altında kaldı.
İtalya tepkili
Tüm bu tartışmalar arasında özellikle İtalya’dan da sık sık “dayanışma eksikliği” eleştirileri geldi. İtalya Başbakan Paolo Gentiloni, Avrupa ülkelerini “kafalarını başka yöne çevirerek sorunu görmezden gelmekle” suçladı.
İtalya’nın AB Büyükelçisi Maurizio Massari, AB’ye gönderdiği mektubunda, Akdeniz’deki göçmenleri kurtaran tüm gemilerin İtalyan kıyılarına getirilmesinin sürdürülebilir olmadığını yazdı.
İtalya’nın AB İşlerinden Sorumlu Başbakanlık Müsteşarı Sandro Gozi de AB Adalet Divanı kararına ilişkin açıklamasında, “Yeniden yerleştirmeyi kim kabul etmiyorsa AB’nin kurucu ilkelerini çiğniyordur.” açıklamasını yaptı.
