Osmanlı Devleti’ne sığınarak 5 yıla yakın Moldova’nın Bender kentinde yaşayan ve Türkiye’de “Demirbaş Şarl” olarak tanınan İsveç Kralı 12. Karl, ölüm yıldönümünde Türk geleneklerine göre anıldı.

Stockholm’ün Skarholmen bölgesinde düzenlenen etkinlikte, davetlilere lokum, baklava ve cezvede pişirilen Türk kahvesi ikram edilirken, Skarholmen Tiyatro Grubu da Türk kahvesiyle ilgili bir müzikal sergiledi.

Uppsala Üniversitesi Edebiyat Bölümü Araştırmacısı Annie Mattson, sinevizyon eşliğinde, Kral 12. Karl’ın Osmanlı topraklarına sığınması ve İsveç’e dönerken, başta kahve olmak üzere Türk kültürüne ait birçok ögeyi ülkesine getirmesiyle ilgili bir sunum yaptı.

Açıklama yapan Mattson, Rusya’ya karşı savaş kaybeden İsveç Kralı 12. Karl’ın Osmanlı topraklarına sığınarak 5 yıla yakın Moldova’nın Bender kentinde yaşadığını belirtti.
Mattson, şunları anlattı:

“12. Karl 1707 yılında Rusya’ya Ukrayna üzerinden savaş açtı. 8 Temmuz 1709 tarihinde ise Poltava kalesini almak için uğraşan İsveç ordusu, Deli Petro’nun komuta ettiği Rus ordusu karşısında ağır bir yenilgi aldı. Bu mağlubiyetin ardından İsveç Kralı 12. Karl, 2 bin askeriyle, Osmanlı topraklarına sığındı. Moldova’ya bağlı Bender şehrinde 5 yıl kadar kalan İsveç Kralının tüm masrafları Osmanlı Devleti tarafından karşılanmıştı. Daha sonra ülkesine dönmeye karar veren kral, ülkesine dönmeden önce kaldığı süre içindeki masraflar karşılığı bir senet imzalamıştı. Senedi tahsil etmek için bir grup Osmanlı askeri de Kral ile İsveç’e gelse de askerler o zamanın şartları nedeniyle geri dönememiş, Osmanlı askerleri Örebro kenti yakınlarındaki “Askersund” kasabasına yerleşmişler ve hayatlarını orada devam ettirmişler.”

Yanında kahve ve lahana dolması getirdi

Osmanlı topraklarında kaldığı süre içerisinde Kral Karl’ın kahve müptelası olduğunu söyleyen Mattson, Kralın İsveç’e dönerken yanında Türk kahvesi ve lahana dolması getirdiğini de kaydetti.
Mattson, İsveçlilerin kahveyle ilk defa o zaman tanıştığını ve o günden sonra İsveç’te kahvenin vazgeçilmez bir içecek haline geldiğini anlattı. Mattson, 12. Karl sayesinde, lahana dolmasının da İsveç mutfağının değişmez yemekleri arasında yer aldığını ifade etti.

Türkçeden İsveççeye 4 kelime geçti

Mattson, Kral 12. Karl ile birlikte Türkçe’den İsveççeye dört kelimenin de geçtiğini ifade ederek “Kalabalık, köşk, yoğurt ve dolma kelimeleri o günden beri İsveççede kullanılıyor.” dedi.

İsveç Kralı 12. Karl’ın ülkenin sembolü olduğunu dile getiren Matsson, Kralın 30 Kasım 1718 yılında öldüğünü ve o günden beri ölüm yıldönümlerinde çeşitli etkinliklerle anıldığını kaydetti.
Programda, sanatçı Muharrem Çakmak, Türk sanat müziğinden eserler sundu.