İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmasına (Brexit) ilişkin müzakereler bugün Brüksel’de başlayacak.
Çeşitli AB kurumlarına ev sahipliği yapan Belçika’nın başkenti Brüksel’de, bugün yerel saatle 11.00’de başlayacak müzakereler, İngiltere’nin Brexit Bakanı David Davis ve AB Komisyonu’nun Baş Müzakerecisi Michel Barnier arasında gerçekleştirilecek.
Müzakereler kapsamında Barnier ile Davis, 90 dakika görüşecek ve ardından çalışma yemeğine geçecek. Öğleden sonra da teknik çalışma grupları bir araya gelerek çeşitli konularda bir uzlaşı noktası arayacak.
Pozisyonlar
AB tarafı, müzakerelerin yaz aylarında rutin bir program çerçevesinde devam etmesini bekliyor.
AB, 29 Mart 2019’da gerçekleşecek resmi ayrılığa ilişkin anlaşmanın, ilgili parlamentolarca uygun süre içerisinde onaylanabilmesi için Ekim 2018’e kadar netleşmesi ve geçiş sürecinin belirlenmesini istiyor.
Ticaret anlaşması
Müzakerelerde, ayrılık sonrası karşılıklı ticaret anlaşmasının yapılması zor konulardan biri olarak öne çıkıyor. AB, 2 yıl sürmesi beklenen müzakerelerde ilerleme kaydedilmeden herhangi bir ticaret anlaşması görüşmesine karşıyken, İngiltere ikisinin aynı anda yürütülmesini talep ediyor.
AB’nin 3’üncü ülkelerle ticaret anlaşmalarını müzakere etmesi ve bu anlaşmanın tüm AB kurumları ve üye ülkelerce resmi olarak onaylanması 7 yıl sürebiliyor. İngiltere’de, istihdam ve yatırımların devam etmesi için özellikle bir gümrük ve ticaret anlaşmasına geçişin kesintisiz biçimde gerçekleşmesi gerektiği görüşü hakim.
Fatura
İngiltere’nin ayrılık faturasının, müzakerelerde en zorlu konuların başında yer alması bekleniyor.
AB tarafı, İngiltere’nin, üzerinde uzlaşılmış olan 2020 birlik bütçesine ve üye ülkelerin kalkınma programlarına taahhütlerini tam yerine getirmesini şart koşuyor.
AB tarafının hazırlayacağı ayrılık faturasının, 60 milyar avro ila 100 milyar Euro arasında bir rakama ulaşabileceği iddia ediliyor. İngiltere’nin AB’deki ortak varlıklarının ve alacaklarının düşülmesiyle bu rakamın azalması öngörülüyor.
Vatandaşların hakları
Brexit kararı, İngiltere’de yaşayan 3 milyon AB vatandaşının yanı sıra AB’de bulunan 1 milyon İngiliz vatandaşının hakları konusunda da belirsizlik ortaya çıkarıyor. AB, İngiltere’deki birlik üyesi ülke vatandaşlarının haklarıyla ilgili konuların öncelikle çözüme kavuşturulmasını ve bunların güvence altına alınmasını istiyor.
Mevcut durumda AB vatandaşları diğer üye ülkelerde olduğu gibi İngiltere’de de yaşama, çalışma, eğitim ve sosyal yardımlardan faydalanabiliyor. Brüksel, bu hakların Brexit sonrasında da devam etmesi konusunda ısrar ediyor. AB’nin bu konuya verdiği önceliğin farkında olan İngiltere’nin de AB’ye yönelik “cömert” bir teklifte bulunması bekleniyor.
Kuzey İrlanda
AB, üyesi olan İrlanda ile Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey İrlanda arasındaki sınır sorunu ile bölgedeki barış sürecinin geleceğine ilişkin konuların öncelikli ele alınmasını talep ediyor.
Bu bağlamda AB, İrlanda ile Kuzey İrlanda arasında pasaport ve gümrük kontrolleri yapılacak bir sınır uygulamasına dönülmesinden kaçınılmasını istiyor. Böyle bir sınır anlaşmasının, İngiltere’nin AB tek piyasasına ve gümrük birliğine üye olmadan, nasıl gerçekleşeceği ise belirsizliğini koruyor.
Brexit
İngiltere, geçen yıl haziran ayında yapılan referandumla AB’den ayrılma kararı almış, 29 Mart’ta da Lizbon Anlaşması’nın 50’nci maddesini işleterek ayrılık sürecini resmen başlatmıştı.
AB ise 29 Nisan’da yaptığı özel zirveyle müzakerelerdeki ilkelerini belirlemişti.