ABD Başkanı Donald Trump‘ın İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesinin önüne geçme planı, Avrupa Birliği (AB) içerisinde çatlağa yol açtı.

İran ile 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın revize edilmesi için İngiltere, Fransa ve Almanya ile ABD arasında görüşmeler sürüyor. Trump yönetimi, Avrupalı müttefiklerinden anlaşmadaki “ciddi kusurların” giderilmesini talep ediyor. Trump, aksi takdirde ABD’nin 12 Mayıs’tan itibaren anlaşmadan çekileceği uyarısında bulunuyor.

Bu kapsamda, anlaşmanın korunması hususunda kararlı olan AB’nin üç büyük ekonomisi, Trump’ı kararından vazgeçirmek için birliğin yeni yaptırımlar uygulamasını istiyor.

Ancak, Brüksel kulislerinde haftalardır lobi yürüten Alman, Fransız ve İngiliz diplomatların, aralarında Avusturya, Yunanistan, İtalya, İspanya ve İsveç’in de olduğu bazı üyeleri henüz bu konuda ikna edemediği konuşuluyor.

AB için son şans olabilir

Lüksemburg’da bugün yapılacak AB Dışişleri Bakanları toplantısında, yeni yaptırımların yürürlüğe girmesi konusunda görüş birliği sağlanması için yoğun çaba harcanacak.

Trump’ın tanıdığı son süre olan 12 Mayıs öncesinde, AB Dışişleri Konseyi toplantısı, AB ülkelerinin İran’a yeni yaptırımları kabul etmesi konusunda görüş birliğine varılması noktasında belki de son şans olarak görülüyor. Aksi takdirde Trump’ın İran nükleer anlaşmasından çekilmesi ihtimal dahilinde.

Avrupalı liderler Washington’da nabız yoklayacak

Paris, Berlin ve Londra’nın yeni yaptırım listesine koymayı düşündüğü bazı şirket, kurum ve kişilerin İran’ın Suriye müdahalesiyle bağlantılı ve Esed yanlısı olduğu belirtiliyor.

Buna göre, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ay sonunda Washington’u ziyaret etmesi planlanıyor.

AB Dışişleri Bakanlarının bugünkü toplantıda 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın iptal edilmemesi için yeni yaptırımların konulmasını kabul etmesi halinde Macron ve Merkel’in elinin ziyaret öncesinde güçleneceği iddia ediliyor.

“İran’a yeni yaptırımlar Trump’ı ikna etmez”

Diğer yandan, Almanya, Fransa ve İngiltere’ye muhalif AB devletleri, Trump’ı ikna etmek için birliğin İran’a yeni yaptırımlar uygulamasının yetersiz olacağı görüşünü destekliyor.

Muhalif devletler, planın Trump’ı nükleer anlaşmaya sadık kalma konusunda ikna edemeyeceği gibi Tahran’ın da sözleşmeye bağlılığını zedeleyebileceğini savunuyor.

Üstelik, nükleer mutabakatın diğer iki mimarı Çin ve Rusya’nın da anlaşmaya sadık kalması, Trump’ı tehditlerinde yalnız bırakıyor.

İran’ın 2015 yılında İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD ile yaptığı nükleer anlaşmanın özü İran’ın, ekonomisini felç eden bazı yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer faaliyetlerini sınırlamasına dayanıyordu.

Anlaşmanın, İran’ın balistik füze programını kapsamamasını, nükleer tesislerin uluslararası denetime tabi olmasının koşullarını ve anlaşmanın üzerinden 10 yıl geçtikten sonra İran’ın yeniden nükleer çalışmalarına dönmesine imkan veren hükümlerini Trump “ciddi kusurlar” olarak görüyor.