İstanbul Aydın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Finans Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sedat Aybar, İngiltere Başbakanı Theresa May’in, 11 Aralık’ta yapılacak oylamada milletvekillerini ikna etmesinin imkansız değil ancak zor göründüğünü belirterek, “11 Aralık, May için zorlu bir dönemeç olacak.” dedi.
Prof. Dr. Aybar, İngiltere Başbakanı Theresa May’in iki buçuk yıl süren müzakereler sonunda Avrupa Birliği ile karara varılan ayrılış taslağını 11 Aralık’ta parlamentoya sunmasının getireceği zorlukları AA muhabirine değerlendirdi.
“May’in 11 Aralık’ta işi zor”
Aybar, Brexit konusunda 11 Aralık’ta parlamentoda yapılacak oylamaya ilişkin, “İngiltere Başbakanı Theresa May, bunun elde edilebilecek en iyi anlaşma olduğunu savunuyor. Öte yandan, bu anlaşmayı May’in azınlık hükümetine dışarıdan destek veren Kuzey İrlandalı Demokratik Birlik Partisi (DUP) başta olmak üzere kabul edilemez bulanların sayısı az değil. Varılan anlaşmanın, anlaşmasız ayrılmaktan çok daha iyi olduğunu savunan Başbakan May’in, 11 Aralık’ta yapılacak oylamada milletvekillerini ikna etmesi imkansız değil ama zor görünüyor. 11 Aralık May için zorlu bir dönemeç olacak.” dedi.
“Küresel Britanya kuruluyor”
Brexit sürecinde tartışılagelen “Küresel Britanya” fikrine de değinen Prof. Dr. Aybar, bu anlaşmanın içeriğinin ne olacağı ile ilgili tartışmanın ve itirazların temelinin, Brexit sonrasında İngiltere’nin dünyadaki konumlanışını ne kadar güçlü kılacağı tartışmasının oluşturduğunu belirtti.
AB kuralları ve Gümrük Birliği etrafındaki kurallara yapılan itirazlar devam ederse bunun İngiltere’nin küresel emellerini zedeleyeceği görüşünü savunan Prof. Dr. Aybar, “Buna göre İngiltere, AB’den, onun bağlayıcı yasalarından, kurallarından ve kurumlarından kendini tam anlamıyla kurtarmalı. İngiltere, kendi kurduğu ikili ilişkilerle ‘Küresel Britanya’nın’ kurulmasına büyük bir enerjiyle atılmalı. Bu atılımı başta ABD olmak üzere müttefikleri ve Ortak Refah Topluluğu üyesi ülkelerle birlikte yapacağını da vurgulayalım.” bilgisini verdi.
“Kuzey İrlanda’daki Protestanlar memnun değil”
Kuzey İrlanda’nın Gümrük Birliği içinde kalması anlamına gelen “Backstop” anlaşması konusunda da değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Aybar, “Backstop anlaşması, özellikle İngiltere’ye bağlı olan Kuzey İrlanda’daki Protestanları çok mutlu yapmıyor. Bunlar İrlanda Cumhuriyeti ile aralarında daha sert bir sınırın olmasını istiyorlar. İngiltere’nin egemenlik haklarının İrlanda Cumhuriyeti’ne dolayısıyla AB’ye teslim edileceğini düşünenler Başbakan Theresa May’in getirdiği anlaşmaya çok sıcak bakmıyorlar.” diye konuştu.
Brexit ve işçi göçmenler
İngiltere Başbakanı Theresa May’in, AB liderleriyle ulaştığı 585 sayfalık anlaşma metnindeki göçmenlerle ilgili konuya değinen Prof. Dr. Aybar, varılan anlaşmayı şirketlerin kaygıyla karşıladığını söyledi.
Prof. Dr. Aybar, “Şirket yöneticileri değişik yollardan Başbakanı uyararak bu konuyla ilgili varılan anlaşmanın yeniden gözden geçirilmesini istediler. Burada şirketleri endişelendiren konu İngiltere’de çalışan AB vatandaşlarının oturum sorunlarının Brexit sonrasında nasıl çözümleneceği ile ilgiliydi.” açıklamasında bulundu.
İngiltere’nin göç konusunda yaşadığı sıkıntılara da değinen Prof. Dr. Aybar, “İngiltere’nin AB ile yaşadığı göç problemleri, Türkiye ile ilişkilerini daha da derinleştirmeye yol açabilir.” dedi.
“Cebelitarık konusu balıkçıları mutsuz kılacak”
Cebelitarık’ın statüsü konusunun, Brexit sonrası AB ile İngiltere’nin arasını açan en önemli konulardan biri olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Aybar, şunları kaydetti:”İspanya, Cebelitarık’ta daha çok söz sahibi olmak istiyor. İngiltere, bunu egemenlik haklarına bir saldırı olarak değerlendiriyor. Bu sorunun asıl can alıcı noktası Brexit’in tarım boyutu ile ilgili. Bir kaya parçası olan İngiltere’nin Avrupa’daki kara toprağı Cebelitarık’ta tarım yapılmıyor.
Ancak, bu bölge balıkçılık konusunda İngiliz balıkçılara avlanma alanı açıyor. Bu İspanya’nın denizlerdeki hakimiyetini sınırlandıran bir konu. İspanya bu yüzden tepkili ve kendisine nefes alacak alan açılmasını istiyor. İngiltere’nin Cebelitarık’ın İspanya’ya bırakılmasını bunu kabul etmesi ise başta kuzeydeki İskoç balıkçıları olmak üzere Birleşik Krallık’ın tüm balıkçılarını mutsuz kılacak konuların arasında yer alıyor.”
