Birçok ülke Bitcoin’e vergi uygulamasında farklı yöntemler tercih ediyor. KPMG Türkiye Vergi Bölümü Başkanı Abdulkadir Kahraman, Türkiye’de son dönemde sıkça gündeme gelen Bitcoin’in vergilendirilmesini değerlendirdi. Kahraman, “SPK’nın Bitcoin’i ‘diğer sermaye araçları’ kapsamına alması en doğru yaklaşım görünüyor” dedi.
21 milyon Bitcoin
“Neredeyse ‘dolarizasyon’ tanımının yerini ‘bitcoinizaszyon’a bırakacağı bir süreç yaşıyoruz” diyen Kahraman, Bitcoin arzının 21 milyon Bitcoin ile sınırlı olduğunu tedavüldeki 1.6 milyon Bitcoin’in piyasa değerinin ise 317,73 milyar doları aştığını kaydetti. Kahraman Türkiye’de henüz yeni olan Bitcoin işlemleriyle ilgili uygulamalarda Avrupa ve ABD’nin hayli yol aldığını belirterek, dünyadaki mevcut tabloyu şöyle özetledi:
| Ülke |
Doğrudan vergileme yaklaşımı |
| ABD |
ABD Vergi İdaresi (IRS) tarafından yayımlanan “Sanal Para Rehberi” (IRS Virtual Currency Guidance, Notice 2014 – 21) ile yapılan açıklamalara göre, bitcoin gibi sanal paralar varlık / mal olarak kabul edilmekte. Diğer bir deyişle, Bitcoin ABD’de vergileme açısından varlık veya mal olarak değerlendiriyor.
Bitcoin satış veya değişiminden kaynaklanan kazanç veya zararın niteliği, sanal para biriminin mükellefin elinde sermaye varlığı olup olmadığına bağlı. Bir mükellef genellikle “varlık” olarak kabul edilen Bitcoin alım satımından “gelir” sağlar veya “zarar” edebilir. Hisse senedi, tahvil ve diğer yatırım amaçlı gayrimenkuller sermaye varlıklarına örnek teşkil eder.
İşverenlerin Bitcoin ile çalıştırdıkları işçilere veya hizmet aldıkları serbest meslek erbabına yaptıkları ödemeler bu kişilerin geliri sayılır. |
| Avrupa Birliği |
- Avrupa Adalet Divanı Kararına göre (ECJ Public Release No 128/15, 22.11.2015 ), Bitcoin işlemleri para, banknot ve madeni paralara ilişkin işlemlerle ilgili hüküm kapsamında KDV’den muaf.
- Bitcoin alım-satımı KDV’den muaf olsa da Bitcoin işlemlerinden elde edilen kazanç, “sermaye değer kazancı veya gelir vergisi” gibi diğer vergilere tabi olabilir ve vergileme AB ülkesine göre değişir.
- Bu karara göre Bitcoin” gelir vergileri açısından varlık, dolaylı vergiler açısından ise para sayılıyor.
|
| Almanya |
- Bitcoin özel para olarak nitelendiriliyor ancak 1 yıldan az süre içinde elden çıkarma sonucu elde edilen kazançlar vergiye tabi tutuluyor. 800 Euro’yu aşmayan veya 1 yıldan fazla elde tutulan Bitcoin satışından elde edilen değer artış kazancı vergiden istisna.
|
| İngiltere |
- İngiltere’de Bitcoin döviz olarak değerlendiriliyor. Döviz kazanç ve zararlarının tabi olduğu kurallar, Bitcoin işlemleri için de geçerli. İngiltere Gelir ve Gümrük İdaresi (HMRC), Bitcoin işlemleri ile ilgili vergi uygulamalarında net olmayan bilgiler sunuyor. (Revenue and Customs Brief 9/2014: Bitcoin and other cryptocurrencies). İdare, Bitcoin ile ilgili her bir olayın “kendi kişisel gerçekleri ve koşullarına göre değerlendirileceğini” açıklıyor. Doğru vergi uygulaması için ilgili mevzuat ve içtihatların uygulanacağı ifade edilmiş.
-
|
| Danimarka |
- Sanal para alım – satımları ve sanal para satışlarından elde edilen kazançlar vergiden istisna.
|
| Japonya |
- Bitcoin satışı, 1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren tüketim vergisinden muaf.
- Sanal para emtia olarak kabul ediliyor. Sanal para birimleri, “ödemeleri yaparken kullanılabilen ve dijital olarak aktarılabilen” varlık benzeri değerler olarak tanımlanıyor. Bu nedenle, Bitcoin ticaretinden elde edilen kazançlar işletme kazancına dahil. Buna göre gelir ve sermaye kazançları vergisi amaçlarıyla işleme tabi tutuluyor.
-
|
| Avustralya |
- Avustralya Vergi İdaresi’ne göre Bitcoin ‘para veya yabancı para / döviz’ değil, değer artış kazancı elde edilebilecek bir varlık.
- Diğer taraftan, kişisel Bitcoin işlemleri iki koşul altında vergilendirmeden muaf: 1) Bitcoin kişisel kullanım amaçlı mal ve hizmet ödeme aracı olarak kullanılmışsa ve 2) İşlemin değeri 10 bin Avustralya Doları’ndan düşükse.
|
| Kanada |
- Kanada Gelir İdaresi (CRA) 2013 tarihli açıklaması ile Bitcoin gibi kripto para birimlerinin Kanada yasalarına göre altın, gümüş ya da doğalgaz gibi emtia olduğunu beyan etti. Buna göre, Bitcoin ya ticari kazanç ya da bir değer artış kazancı (zarar halinde de bu yaklaşım geçerli) olarak vergilendiriliyor.
|
