Bulgaristan’da 1989 yılına dek ülkeyi yöneten komünist rejimin, Türkiye ile Yunanistan arasında kriz çıkarmak amacıyla İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi’ni kundaklamayı planladığı ortaya çıktı.
Bulgaristan Meclisi kararıyla kurulan Komünizm Dönemine Ait Gizli Servisleri Araştırma ve İnceleme Komisyonu, çalışmaları sırasında eski komünist rejimin planladığı “Haç Operasyonu”na ilişkin belgelere ulaştı.
Komisyonun şubat ayı sonunda yayınlayacağı eski gizli belgeleri içeren kitabın bazı alıntıları Bulgar medyasına yansıdı.
Komünist rejimin 1944-1991 dönemine ait Dış İstihbarat (PGU) biriminin çalışmalarının ele alındığı kitabın ilk cildindeki bilgilere göre, dönemin PGU genel müdür yardımcısı 16 Kasım 1970 tarihinde Fener Rum Patrikhanesi’nin kundaklanması planını masaya yatırdı. Plana göre, kundaklamanın 1971 yılının sonuna kadar gerçekleşmesi gerekiyordu. Amaç ise o dönemde Demir Perde’nin ötesinde, NATO müttefikleri olan Yunanistan ile Türkiye arasında kriz çıkarmaktı. Arşivdeki belgelerden, komünistlerin son anda geri adım atarak plandan vazgeçtiği görülüyor.
Komplonun gerekçeleri
Söz konusu operasyon ile ilgili arşivlerde bulunup gizlilik ambargosu kalkmış belgelerde, “Fener Rum Patrikhanesi, Türkiye ile Yunanistan arasında sürekli siyasi bunalımlara neden oluyor. Bu bunalımların her biri de mutlaka tepki uyandırır. Bu kadar hassas bir sinir noktasına müdahale ederek, sivri bir girişimin düzenlenmesi, Türk-Yunan ilişkilerine önemli ölçüde zarar verebilir. ABD ise çıkan bunalımda saf tutmak üzere zor bir kararla karşı karşıya gelecektir.” ifadeleri yer aldı.
Belgelerde “sivri girişim” olarak tanımlanan “Haç Operasyonu”nun, şüphesiz Türk tarafınca düzenlenmiş gibi algılanması planlanıyordu. Plana göre, 30 Kasım 1970 tarihine dek Bulgar istihbaratı bölgede saha incelemelerinde bulunacaktı. Operasyonu gerçekleştirecek gizli ajanların Türkiye’de görevlendirilmesi için 30 Nisan 1971 tarihine dek süre verilmişti. Özel ajan, 15 Mart 1971 tarihine dek olay yerine giderek, kundaklama malzemelerinin yerleştirileceği yerleri belirleyecekti. 30 Haziran 1971 tarihinde hazır olması beklenen uygulama aşamasında, iki gizli ajanın katılması öngörülmüştü.
“Haç Operasyonu” ve o döneme dair birçok belgeyi içeren kitabın tanıtımının 27 Şubat’ta, ülkenin kuzeydoğusundaki Veliko Tırnovo şehrinde yapılması planlanıyor. SOFYA
